પેરિસમાં ચાલી રહેલા ઓલિમ્પિક રમતોત્સવમાં ઊંધા ગણેશ બેસાડ્યા હોય તેમ વારંવાર વિઘ્નો આવી રહ્યા છે. મૂહૂર્તમાં જ વિવાદ શરૂ થયો હતો જે વિવિધ સ્તરે ફેલાતો જાય છે. ફ્રાન્સમાં ગેમ્સ શરૂ થવા અગાઉથી જ જાતભાતના વિરોધ પ્રદર્શનો શરૂ થઈ ગયા હતા. યુક્રેન પર હુમલો કરનાર રશિયા અને એને સાથ આપનાર ‘બેલારુસ’ અને પેલેસ્ટાઇન પર આક્રમણ કરનાર ઈઝરાયેલના ખેલાડીઓને સ્પર્ધામાં ભાગ ન લેવા દેવાની માંગ કરતા લોકટોળા પેરિસની સડકો પર ઉતરી આવ્યા હતા. આવા વિરોધ પ્રદર્શનોને શાંતિપૂર્વક સાચવી લેવાની જવાબદારી ફ્રેન્ચ સત્તાવાળાઓને માથે આવી પડી છે.

ઓલિમ્પિક ઇવેન્ટ માટે જે બાંધકામ પ્રોજેક્ટ્સ હાથ ધરાયા હતા એમાં લગભગ 181 અકસ્માત થયા હતા. જેમાં ગંભીર રીતે ઘાયલ થયેલા કામદારોના અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરવાનો આરોપ ફ્રાંસની સરકાર પર લાગ્યો છે. કામદારો અને તેમના યુનિયનો એમની સલામતી માટેની શરતો અને વળતરની માંગ સાથે વિરોધ કરી રહ્યા છે. અનેક કાર્યકર સંગઠનોએ ઓલિમ્પિકમાં ખલેલ પહોંચાડવાની ધમકી પણ વારંવાર આપી છે.

વૈશ્વિક રમતોત્સવના યજમાન ફ્રાન્સમાં ગેમ્સ શરૂ થવા અગાઉથી જ જાતભાતના વિરોધ પ્રદર્શનો થતા રહ્યા છે. યુક્રેન પર હુમલો કરનાર રશિયા અને એને સાથ આપનાર ‘બેલારુસ’ તેમજ પેલેસ્ટાઇન પર આક્રમણ કરનાર ઈઝરાયેલના ખેલાડીઓને સ્પર્ધામાં ભાગ ન લેવા દેવાની માંગ કરતા લોકો પેરિસની સડકો પર ઉતરી આવ્યા હતા. 

ઓલિમ્પિક ગેમ્સ શરૂ થાય એ અગાઉ જ યજમાન દેશે ગેમ્સમાં ભાગ લેનારા તમામ ફ્રેન્ચ એથ્લેટ્સને કહી દીધું હતું કે ગેમ્સમાં તમારે કોઈએ હિજાબ પહેરવાનો નથી. આ નિર્ણયની જોરદાર ટીકા અને વિરોધ થઈ રહ્યો છે. જોકે, અન્ય દેશની મહિલા ખેલાડીઓને ઓલિમ્પિક વિલેજમાં હિજાબ પહેરવાની છૂટ આપવામાં આવી છે. ટોકિયો ઓલિમ્પિક (2020)માં મહિલા ફૂટબોલમાં ગોલ્ડ મેડલ જીતનારી કેનેડાની ટીમ પણ વિવાદમાં સપડાઈ છે. ટીમની કોચ પર આરોપ લાગ્યો છે કે એણે ડ્રોન મોકલાવીને હરિફ ન્યૂઝીલેન્ડની ટીમના પ્રેક્ટિસ સેશનનું રેકોર્ડિંગ કરાવ્યું હતું. વિવાદને પગલે મહિલા કોચને ઓલિમ્પિકમાંથી બહાર કરી દેવાઈ છે અને આ મુદ્દાની તપાસના આદેશ અપાયા છે.

ગુરુવારે રાત્રે ઉદ્ધાટન સમારંભના થોડા કલાકો અગાઉ ફ્રાન્સના સૌથી મોટા હાઈ-સ્પીડ રેલવે નેટવર્ક પર હુમલો કરાયો હતો, જેમાં તોફાની તત્વોએ ભાંગફોડ કરી હતી અને આગ પણ લગાડી હતી. હુમલાને પરિણામે ફ્રાન્સના તેમજ અન્ય દેશો અને  યુરોપમાંથી પેરિસ આવવા નીકળેલા આઠ લાખ જેટલા લોકોનો પ્રવાસ ખોરવાઈ ગયો હતો, તેઓ રેલવે સ્ટેશનો પર રઝળી પડ્યા હતા. ઘણા ખેલાડીઓ પણ અટવાયા હતા. 

પેરિસ શહેરને બે ભાગમાં વહેંચતી સીનમાં ઉદ્ઘાટન સમારોહ યોજાઈ ગયો. નદીમાં સ્વિમિંગ સ્પર્ધાઓ પણ યોજાવાની છે. પણ નદીનું પાણી અનેક ગુણવત્તા પરીક્ષણોમાં નિષ્ફળ ગયું હોવાનું કહીને વિવાદ શરૂ થયો છે. નદીનું પાણી સ્વચ્છ જ છે, એ સાબિત કરવા માટે પરિસના મહિલા મેયર નદીમાં સ્વિમિંગ પણ કરી ચૂક્યા છે. જોકે, છતાં નદીમાં સ્પર્ધાઓ યોજવા સામેનો વિરોધ જેમનો તેમ યથાવત છે. 

ઓલિમ્પિકનો ઉદ્ઘાટન સમારોહ યોજાય એ પહેલાં જ અમુક રમતોની શરૂઆત થઈ જતી હોય છે. 2024ની પ્રથમ મેચમાં જ વિવાદ થયો હતો. આર્જેન્ટિના અને મોરોક્કો વચ્ચેની ફૂટબોલ મેચમાં આર્જેન્ટિના દ્વારા કરાયેલા એક ગોલને રેફરીએ રદબાતલ જાહેર કરાતા ચાહકો વિફર્યા હતા, એમની વચ્ચે ચણભણ થઈ હતી. એમાં મોરક્કોના પ્રશંસકોએ આર્જેન્ટિનાના ખેલાડીઓ પર બોટલ ફેંકવાનું શરૂ કરી દીધું હતું. મેદાનમાં ઘૂસી ગયેલા પ્રશંસકોને પોલીસે મેદાનની બહાર ધકેલી દીધા હતા અને પછી આખું સ્ટેડિયમ ખાલી કરાવવામાં આવ્યું હતું. સલામતી માટે ખેલાડીઓને પણ મેદાનની બહાર મોકલી દેવાયા હતા. આ બધામાં 2 કલાક લાગ્યા. એ પછી ચાહકો વિના ખાલી સ્ટેડિયમમાં જ મેચ પૂરી કરાઈ હતી.

ઉદ્ઘાટન સમારંભ દરમિયાન સીન નદીમાં પરેડ યોજાઈ હતી. એમાં નાઇજિરિયાની મહિલા બાસ્કેટબોલ ટીમની ખેલાડીઓને એમના દેશની બોટમાં ચડતા અટકાવવામાં આવી હતી. બોટમાં હાજર ખેલાડીઓનું વજન બોટની ક્ષમતા કરતાં વધુ હોવાથી આમ થયું હતું. એ પછી વૈકલ્પિક વ્યવસ્થા ન થતાં મહિલા ખેલાડીઓએ એથ્લેટ્સ વિલેજમાં પરત જવું પડ્યું હતું. 

ઉદ્ઘાટન સમારોહમાં ઈસુ ખ્રિસ્તનું અપમાન કરાયાનો વિવાદ ચગ્યો છે. રંગારંગ સમારોહમાં ધણી મનોરંજક કૃતિઓ રજૂ થઈ. એમાં એક ‘ધ લાસ્ટ સપર પેરોડી’ નામની કૃતિ હતી. ઈટલીના મહાન ચિત્રકાર લિઓનાર્દો દા વિન્ચી દ્વારા ચિત્રિત વિખ્યાત કૃતિ 'ધ લાસ્ટ સપર'માં ઈસુ અને એમના બાર શિષ્યો એક ટેબલ પર બેસીને ભોજન લેતા બતાવાયા છે. એ ચિત્રની મજાક ઉડાવતું પરફોર્મન્સ ઉદ્ઘાટન સમારોહમાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં ઈસુ ખ્રિસ્તને મહિલા તરીકે અને એમના શિષ્યોને ‘ડ્રેગ ક્વીન્સ’ તરીકે દર્શાવાયા હતા. [ડ્રેગ ક્વીન એટલે સ્ત્રીવેશે તૈયાર થયેલો (લગભગ) સમલૈંગિક પુરુષ. એ પરફોર્મન્સમાં જ આખા શરીરે વાદળી રંગ ચોપડેલો એક માણસ દેખાડવામાં આવ્યો હતો. એનું શરીર માત્ર ફૂલો અને ફળોથી ઢંકાયેલું હતું. એટલે કે એને 'ધ લાસ્ટ સપર'ની વાનગી તરીકે પીરસવામાં આવ્યો હતો. પરફોર્મન્સમાં આ પ્રકારની મજાક જોઈને ખ્રિસ્તીઓની લાગણી દુભાઈ છે અને દુનિયાભરના ખ્રિસ્તીઓએ સોશિયલ મીડિયા પર ઓલિમ્પિકના આયોજકોની ટીકાનો મારો ચલાવ્યો છે. કોઈકે એને ખ્રિસ્તી ધર્મમાં આસ્થા ધરાવનાર પ્રત્યેક માણસનું અપમાન ગણાવ્યું છે. તો કોઈએ ઈસુનું અપમાન ગણાવીને નિંદનીય કૃત્ય કહ્યું છે તો અન્યોએ એક કદમ આગળ જઈને એમ પણ કૉમેન્ટ કરી છે કે આ રીતે ઈસ્લામ ધર્મની ઠેકડી કરી જુઓ તો ખબર પડે! વિરોધના વંટોળને શમાવવા માટે ઓલિમ્પિકના આયોજકોએ એમ કહ્યું હતું કે વિવિધ સમુદાયો અને દેશો વચ્ચે થઈ રહેલા લડાઈ-ઝઘડા-હિંસાની અર્થહિનતા દર્શાવીને એના વિશે જાગૃતિ લાવવા માટે આવી કૃતિ રજૂ  કરવામાં આવી હતી. જો કે કેટલા લોકો આવી તર્ક સ્વીકારશે એ સવાલ છે.

સમારોહની બીજી એક કૃતિમાં બે યુવાનો અને એક યુવતીને એકમેકને પ્રેમ કરતાં દર્શાવાયા હતા. એ પણ વિદ્યાના મંદિર એવા રાષ્ટ્રીય પુસ્તકાલયમાં! આયોજકોની આ હરકત પણ લોકોને પસંદ નથી આવી. ખુદ ફ્રાન્સના નાગરિકો પણ કહી રહ્યા છે કે, આપણે કેટલા મોડર્ન છીએ એ સાબિત કરવા આવું દેખાડવું જરૂરી ન હતું. આ સમારંભમાં ‘હેડલેસ’ રાણી મેરી એન્ટોનેટ પણ સામેલ હતી, જેનો ફ્રેન્ચ ક્રાંતિ વખતે શિરચ્છેદ કરવામાં આવ્યો હતો. એ જુગુપ્સાપ્રેરક ઘટના દર્શાવવાની શું જરૂર હતીએવા સવાલ પણ સોશિયલ મીડિયા પર પુછાઇ રહ્યા છે. 

નાઈજિરિયન ખેલાડીઓની જેમ ભારતીય ખેલાડીઓ પણ ગેરવ્યવસ્થાનો ભોગ બન્યા હતા. ભોજનમાં જે ભારતીય વાનગીઓ હતી એ અપૂરતી હોવાથી ઘણા ભારતીય ખેલાડીના ભાગમાં નહોતી આવી. એ પછી ખેલાડીઓએ અન્ય વાનગીઓથી કામ ચલાવવું પડ્યું હતું અને આયોજન બાબતે નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી.

આમ પેરિસ ઓલિમ્પિકના આયોજનમાં ફ્રાન્સ માટે તો જાણે ગણેશ જ ઊંધા બેસાડ્યા હોય તેમ એક પછી એક વિઘ્ન અને વિવાદસામે આવ્યા જ કરે છે.  ત્યારે હવે વિશ્વના સૌથી મહાન એવા આ રમતોત્સવમાં આગળ કશું વિઘ્ન ન આવે એ માટે પ્રાથના સિવાય બીજું કશું થઈ શકે તેમ નથી.